3 مقام رایج موسیقایی قرآن در مصر از نگاه طه عبدالوهاب
تاریخ انتشار: ۷ فروردین ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۳۲۲۹۹۹۷
به گزارش ایکنا؛ طه محمد عبدالوهاب، از قاریان مصری و کارشناس صوت و لحن و مقامات موسیقایی قرآن است که تاکنون در مسابقات بینالمللی قرآن در شماری از کشورهای عربی و اسلامی بهعنوان داور حضور داشته است.
وی همچنین، تاکنون تحقیقات و پژوهشهای زیادی در حوزه مقامات قرآنی انجام داده و دورههای آموزشی متعددی در زمینه آموزش صوت، لحن و مقامات قرآنی در کشورهای مختلف برگزار کرده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
تحقیقات فنی و علمی وی در این حوزه سبب شد که مدرک دکترای مقامات قرآنی از سوی دانشکده مطالعات قرآنی وابسته به دانشگاه بینالمللی آزاد تمدن اسلامی بیروت به وی اعطا شود.
پژوهشی که به خاطر آن، مدرک دکترای بینالمللی دانشکده بیروت به طه عبدالوهاب اعطا شد، «لغة جدیدة للنغم القرآنی»(زبانی جدید برای نغمات قرآنی) نام دارد که وی با بهرهگیری از اشکال هندسی، زبانی تخصصی برای آموزش نغمات و مقامهای موسیقایی قرآن طراحی و آن را جایگزین «نُت»(الفبای موسیقی) کرده است.
اما طه عبدالوهاب با توجه به این که تخصص و مهارت زیادی در حوزه مقامات قرآنی دارد، دو سال پیش از کشف مقام موسیقایی جدیدی با عنوان «شادی» خبر داد و کاربرد این مقام را در آیاتی دانست که در آن خداوند متعال، نبی مکرم اسلام، انبیاء و رسولان الهی را مورد امر و خطاب قرار میدهد.
طه عبدالوهاب درباره شاخصه اصلی این مقام گفته است که این مقام در آیاتی کاربرد دارد که در آن «امر قراردادن همراه با عطوفت، محبت و عشق است»؛ بهطوریکه آیاتی که در آن خداوند متعال، نبی مکرم اسلام و پیامبران الهی را خطاب قرار میدهد، مصداق این مقام است.
در همین راستا، پایگاه خبری الیوم السابع مصر با این استاد صوت و لحن و مقامات موسیقایی قرآنی به گفتوگو نشسته و دیدگاه وی را درباره وضعیت کنونی آموزش مقامات قرآنی در جهان اسلام و مقامهای صوتی رایج در مصر جویا شده است که ترجمه فارسی این گفتوگو تقدیم میشود:
در ابتدا از زندگی خود و حفظ قرآن کریم توضیحاتی بفرمایید.
من طه محمد عبدالوهاب متولد سال 1961 میلادی از روستای «محلة مرحوم» در استان «غربیه» مصر و دهمین فرزند پسر یک خانواده ساده هستم. در هفت سالگی قرآن را در مکتبخانه روستا نزد «شیخ محمد حرقان» مربی «شیخ الحصری(قاری معروف مصر)» و «حافظ جوهر» حفظ کردم. علم مقامات را نزد استاد مشهور موسیقی مصر «حلمی امین» و علم تنظیم موسیقی را نزد «ساری دویدار» آموختم. من همچنین دانش نواختن با آلات موسیقی و قرائت و نگاشتن نُتهای موسیقی را یادگرفتم و برای سالهای متمادی رتبه نخست سرودههای دینی در مصر را به خود اختصاص دادم. من پیش از تسلط بر علم مقامات بهعنوان خواننده در جشنها و کنسرتها شرکت میکردم.
چگونه از قاری قرآن به خواننده جشنها و کنسرتها تبدیل شدید؟
شرایط خانوادگی پدرم در این امر سهیم بود. ما 10 برادر بودیم. من چندین سال در یک کارگاه کار کردم. زمانی که به چهارده سالگی رسیدم دائما آواز میخواندم و در نماز جمعه مسجد روستا نیز قرآن میخواندم و اذان میگفتم. یک روز اذان را با استفاده از موسیقی(آهنگین) خواندم. یکی از نمازگزاران وابسته به گروههای افراطی با من برخورد سختی کرد که نباید قرآن را به صورت آهنگین و موسیقایی بخوانی و من که تنها 14 سال داشتم، نتوانستم از خودم دفاع کنم. از همان زمان زندگی من تغییر کرد. قرآن را کنار گذاشتم و به خوانندهای در جشنها و مراسمها تبدیل شدم. سه نوار پر کردم و با صدای خود «محمد عبدالوهاب»، «الموجی» و «حلمی بکر»(از موسیقدانان) را متعجب ساختم تا جایی که شعرهای عبدالوهاب را بازخوانی کرده و در جشنها با «محمد الحلو» و «الحجار» آواز میخواندم. در 18 سالگی در یک مسابقه بر «ایهاب توفیق» چیره گشته و رتبه نخست را به دست آوردم.
چگونه علم مقامات صوتی را آموختید و به معلم اول این فن در مصر تبدیل شدید؟
زمانی که یکی از دوستانم، برادر «شیخ علی ابراهیم سلیم» که از قاریان رادیو مصر بود را نزد من فرستاد و از من خواست علم مقامات را به او بیاموزم. همان موقع دومین تحول در زندگی من رخ داد و در حین آموزش به او باردیگر خود را پیدا کردم و مقامات را از قرآن آموختم. در همان زمان شروع به تحقیق در مورد این علم کردم و دکترای مقامات قرآنی را کسب نمودم و این نخستین دکترا در این رشته از دانشگاه «تمدن اسلامی» بیروت بود، من اسلوب جدید و متفاوتی را در به کارگیری مقامات آغاز کردم و از واژگان عربی برای بیان ترکیب مقامات استفاده نمودم و بدین ترتیب نام تمامی هشت مقام را تغییر دادم و بهعنوان مثال مقام «البیاتی» را به «الحواری» تغییر دادم.
کمی در ارتباط با علم مقامات صوتی برای ما بگویید.
مقامات صوتی، علمی بسیار گسترده است که از کشوری به کشور دیگر تفاوت دارد. این علم دارای مکتبی در سطح جهان است. در مکتب مصری از مقامات شرقی معروف مانند رصد، سیکا و بیات استفاده میشود. من نام این مقامات را تغییر داده و از واژگان جدیدی متناسب با قرآن کریم استفاده کردهام. در حال حاضر نوعی سردرگمی میان موسیقی، آواز و قرائت قرآن وجود دارد، این در حالی است که اصل در علم مقامات، اهل قرآن هستند.
مقامات صوتی چندتاست؟
مقامات صوتی 8 مقام است که هر یک ویژگیهای خاص خود را دارد و متفاوت از دیگری بوده و به مضامین خاصی اختصاص یافته است. این هشت مقام را در اصطلاح «صنع بسحرک» خلاصه میکنند، بدین معنا که حرف «صاد» بیانگر مقام «صبا» است که یک مقام حزنانگیز است یا حرف «نون» بیانگر مقام «نهاوند»، حرف «ع» بیانگر مقام «العجم»، حرف «باء» بیانگر مقام «بیاتی» و حرف «سین» بیانگر مقام «سیکا» که مقامی شاد است، حرف «حاء» بیانگر مقام «حجاز»، حرف «راء» بیانگر مقام «راست» و حرف «کاف» بیانگر مقام «کرد» است که من در سال 1961 میلادی با آن آشنا شدم و شیخ علی محمود از پیشکسوتان موسیقی آن را به مقامات اضافه کرد و در سال 1900 اذانی با مقام کردی گفت. من نیز یک مقام جدید به نام مقام «شادی» کشف کردم که یک مقام جدید است و در موسیقی وجود ندارد. این مقام به مفاهیم مبتنی بر عشق و مهربانی و به دور از خشونت دلالت دارد.
مهمترین مسابقات بینالمللی که به عنوان داور درآن آنها شرکت کردید، چه مسابقاتی بودند؟
من در بسیاری از مسابقات مصر و کشورهای عربی شرکت کردم که مهمترین آنها مسابقات یمن بود، زیرا آن مسابقه به کارشناسان و متخصصان علم مقامات اختصاص داشت. در بسیاری از کشورهای عربی از من به صورت رسمی استقبال شده و من در یمن و دانشگاه قرآن مدینه منوره به دلیل ابداع سبکی نوین در آموزش مقامات صوتی برای خدمت به قرآن مورد تجلیل قرار گرفتم.
روش آموزش مقامات صوتی که تنها منحصر به شماست، چه روشی است؟
من میان موسیقی و مقامات قرآنی تفاوت تام قائل شدم، به گونهای که اسامی مقامات را تغییر داده و از کلمات جدیدی برای نوشتن نغمات(لحنها) به جای نُتهای موسیقی استفاده کردم مثلا به جای نت (دو (C)، رِ (D)، می (E)، فا (F)، سُل (G)، لا (A)، سی (B) کلمه یا رافع السموات (يا- را – فى –عا- سا- ما – وات) را جایگزین کردم. به نظر من همه چیز جز قرآن و سنت قابل اجتهاد و نوآوری است.
مشهورترین کسانی که به آنها علم مقامات را آموختید، چه کسانی بودند؟
مطمئنا بسیاری از قاریانی که در علم مقامات موفق بوده نزد من درس خوانده است. مانند شیخ محمد طاروطی، شیخ طه نعمانی، شیخ محمد یحیی الشرقاوی و همه قاریان کنونی رادیو. همچنین هاجر بوساق، از بانوان قرآنی کشور مراکش که در مسابقات بینالمللی قرآن رتبه نخست را کسب کرد و «طنطاوی» که نفر نخست در مسابقات قرآن در عرصه بینالمللی شد و «طه عزت»، کودک مالیزیایی که رتبه سوم جهانی را کسب کرد. من از اشکال هندسی در نوشتن نُتها استفاده میکنم و اکنون این مسئله جهانی شده است. من در همه مکاتبی که آموزش مقامات دارند، تدریس کردهام که از جمله آنها، مکتب مصری، مکتب عدنی، مکتب خلیجی(عربستان)، مکتب شامی(سوریه و لبنان)، مکتب عراقی و مکتب ایرانی است.
شما به عنوان قاری و شاعر دینی چه توصیهای برای مبتدیانی که خواستار حضور در رادیو قرآن هستند، دارید؟
برخی از کسانی که صوت زیبایی دارند تلاش میکنند به رادیو قرآن ملحق شوند و گمان میکنند تنها صدای زیبا و نفس طولانی برای این امر کفایت میکند، اما ناگهان با فن مقامات موسیقی غافلگیر میشوند. چه بسا شیوخ بزرگی که در امتحان رادیو به دلیل ندانستن علم مقامات ناموفق بودند و نتوانستند در همان بار نخست امتحان را با موفقیت پشت سر گذارند. آنها باید احکام تجوید، مخارج صفات و حروف، اصول و فروع علم مقامات را یاد بگیرند و برای زیادشدن گستره صدا تمرین کنند تا به مرحله آخر در کیفیت تلاوت برسند تا جایی که در هر بار تلاوتی متفاوت از قبل داشته باشند.
کارشناس مقامات موسیقی به تلاوت کدام یک از قاریان گوش میدهد؟
من گوش دادن به همه تلاوتهای قرآن کریم را دوست دارم، اما تلاوت شیخ عمران، شیخ راغب مصطفی غلوش، شیخ شحات، شیخ محمد رفعت مطابق با سلیقه من است. شیخ الشعروی تصنیف زیبایی دارد و کسی که خواهان اتقان(تسلط) است باید به تلاوت شیخ حصری گوش دهد و هرکس صدای صاف می پسندد باید به تلاوت عبدالباسط گوش دهد. تلاوت منشاوی خشوع دارد و تلاوت شیخ مصطفی اسماعیل فنی است و هرکس همه اینها را با هم بخواهد باید به تلاوت شیخ محمد رفعت گوش دهد زیرا تلاوت او یک مکتب موسیقیایی است.
ترجمه و تنظیم: زهره نوری
انتهای پیام
منبع: ایکنا
کلیدواژه: خبرگزاری بین المللی قرآن ایکنا بین الملل مقامات قرآن
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت iqna.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایکنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۳۲۲۹۹۹۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
نگاه مجلس آینده باید به منافع و مصالح ملی باشد
به گزارش خبرنگار مهر، ابوالفضل ظهرهوند یکی از کاندیدای راه یافته به دور دوم انتخابات مجلس دوازدهم است. متن گفتوگوی این داوطلب انتخابات مجلس شورای اسلامی با خبرگزاری مهر به شرح زیر است:
اعضای امنا پیشبینی میکردند که تعداد قابل توجهی از کاندیدای آنان در انتخاباتی که برگزار شد، رأی بیاورند و تعداد قابل توجهی نیز به دور دوم راه پیدا کنند؟
بله. پیش بینی میشد با این نگاه که اگر مشارکت هر چقدر بالاتر برود شانس جبهههایی که شکل گرفته از جمله امنا، بیشتر خواهد شد. یعنی هم هدف این بود که مشارکت افزایش یابد و هم این امر موجب میشد کاندیداهای جبهه مقابل که جبهههای مختلفی است، شانس بیشتری داشته باشند که در عمل نیز این ثابت شد یعنی حتی آنها که دور اول نیامدند مثل من از ۲۳ به ۱۹ رسیدم یعنی بالاتر رفتم و قطعاً اگر سطح مشارکت بالاتر بود من شاید هم وارد مجلس شده بودم و هم رتبه بالاتر کسب میکردم. این بستگی به میزان حضور مردم داشت.
یکی از اهداف صدور لیست توسط جبهههای مختلف افزایش مشارکت بود؟
افزایش مشارکت که خواست و نظر مقام معظم رهبری بود و ارتباطی که دوستان با موضوع امنیت میدیدند یعنی سطح مشارکت بالاتر تقویت امنیت ملی بود، همچنین روش گذشته را همه نقد داشتند و دارند یعنی دوره خاندان سالاری و پدرخواندگی و چنار دیدن و پاجوش و غیره گذشته است. شاید بخش عمدهای از مشکلات کشور و ایستایی شیعه از این نگرش به جامعه، به مهندسی اجتماعی و به گردش نخبگانی است. به همین خاطر بود که من دیدم تمام دوستانی که به نوعی در عرصه سیاست دستی داشتند یا حزبی تشکیل داده بودند، همه با این رویکرد در صحنه آمدند و من هم تنها در هیأت امنا نبودم، در لیستهای متعددی بودم و با همین نگاه از من دعوت کرده بودند.
به نظر شما اعضای امنا دوباره برای دور دوم هم جمع میشوند؟
بله. جمع هستند.
برنامه چیست؟
برنامه این است قوی در صحنه حاضر شوند و فصل مشترک زیادی با سایر جبههها دارند، همانطور که در دور قبل هم لیست مشترک دادند، این بار هم همین اتفاق میافتد.
پس لیست حتمی است؟
بله. حتمی است.
به عقیده شما اولویتهای مجلس آینده باید در چه چیزی باشد؟ یک نمایندهای که وارد مجلس دوازدهم میشود باید چه چیزهایی را بیشتر مدنظر خود قرار دهد؟
تحزب در مجلس ما جواب نمیدهد چون احزاب کلاً رنگ و بوی مشخصی در چرخشها و گردشهای سیاسی در کشور ندارند. احتمالاً باید نگاه متمرکز بر منافع و مصالح ملی شود و قانون را اگر وضع میکنند با رویکرد منافع و مصالح ملی باشد و از برخوردها و پیگیریهای بخشی و شهرستانی زیربخشی باید اجتناب شود. کسری کارها است که مربوط به استانداریها، شوراهای محلی است و جایگاه مجلس این نیست.
در بعد نظارتی و هم در بعد تقنینی باید نگاه کلان ملی باشد و دریافت نمایندگان از مفاهیم ملی خود یک مقولهای است چون تجربه کاری من در این ۴۰ سال در سیاست خارجی بود و این حوزه خاستگاه پیگیری ملاحظات امنیت ملی است، باید اینگونه باشم. در اقتصاد، فرهنگ و مسائل اجتماعی باید این نگاه پررنگ باشد و غلبه داشته باشد. ارتباط مستقیم با مردم و اینکه وقتی ضعفها و مشکلات را میبینیم چگونه میتوانیم راه حل اینها را در شکل قانون دربیاوریم؟ ضمن اینکه این قوانینی که تولید میشود باید متأثر از آن سیاستهای کلی باشد که مقام معظم رهبری ابلاغ میکنند چون نگاه ایشان باز نگاه کلان ملی است.
وقتی این اتفاق افتاد یعنی ارتباط وثیق بین قوانین و موضوعات تقنینی باشد و تحقق آن مطالباتی که در شکل سیاستهای کلان ابلاغ میشود که در واقع همان سیاستهای است که مردم میخواهند چون امام جامعه زبان مطالبه گر مردم است. بنابراین یک مجلس مردمی و انقلابی باید متمرکز روی عملیاتی کردن مطالبات مقام معظم رهبری یا مطالبات ملی که این به نظر من کار انجام نشده نیست ولی نباید اجازه داد ملاحظات جناحی و جریانی و بخشی روی این مأموریتی که نمایندگان دارند، سایه بیندازد.
نمایندگان باید روی چه موضوعاتی باید بیشتر کار کنند؟
ایران به عنوان کشور انقلابی، به عنوان کشوری که دارای استراتژیک است و سیاست کلان نه شرقی و نه غربی را دنبال میکند، یک زیستار و یک پارادایم جدید را معرفی میکند بنابراین در مهندسی اجتماعی هم باید این ملاحظات رعایت شود.
آیا قوانینی وجود دارد که صادرات را پشتیبانی کند که به بهانه تنظیم بازار دائماً کمر آن شکسته نشود؟ آیا مسئله خام فروشی و اساساً جایگاهی در این نگاه دارد؟ اینکه نفت را بفروشیم و با چه مصیبتی دار بددست بیاوریم و دوباره دلار را به راحتی پخش کنیم تا از کشور بیرون برود و در نهایت تورم و رسوب کند و تولید پولی که ضعیف شده است رسوب کند؟ ما الان خوشحال هستیم رشد چاپ پول و نقدینگی ۲۵ درصد است. این میزان وحشتناک است! اگر میخواهیم این را با آرمانها مقایسه کنیم وحشتناک است، اما در قیاس با ۴۰ درصد دوره قبل مقایسه کنیم یک پیشرفت است. باید از این رویکرد خارج شویم و وارد رویکردی شویم که بخاطر آن انقلاب کردیم.
ترکیبی که تاکنون وارد مجلس شدند و نمایندگانی که تعدادی وارد مجلس شدند با نگاهی که به اینها دارید، این انگیزه را در آنها میبینید که این اتفاقات مثبت رقم بخورد؟
افرادی هستند. یکی از مواردی که در این مجلس دوستان در جبهههای جدید در دستور کار گذاشتند موضوع شفافیت است. هر چقدر بتوانیم بستر شفافیت را فراهم کنیم، این امکان به شهروندان میدهد که سره را از ناسره بهتر بشناسند که وقتی میخواهند در پای صندوق رأی بروند دوباره از هم سوال نکنند یا لیستی عمل نکنند یعنی بتوانند با بصیرت و شناخت عملکرد طرفی که بایسته این کار است پای صندوقهای رأی بروند.
یک گام به نظرم مثبتی بود که در این دوره اتفاق افتاد. از جمله در جبهه خودی که میرفتند اصولگرا و انقلابی هستند سیاق گذشته را بهم زدند و این کار شجاعانه ای بود، کار خوبی بود. درست است که شاید از نظری بررسی کنند و بگویند سطح مشارکت نسبت به دوره قبل پایین بود در تهران تقریباً برابر است، حتی شاید در کشور! اما به نظر این اتفاق مثبت را که انتخاب نسبتاً آگاهانهتر نسبت به قبل بود در مجلس جدید انتظار داریم به مردم برسد و این را برای دوره بعدی تجربه کنند و بعد شفافیت موجب خواهد شد.
در این دوره پیش بینی میکنید شفافیت به تصویب برسد؟
اگر به تصویب نرسد مجبور میشوند این کار را کنند یعنی کسانی مثل من هستند که اگر وارد شویم، می گویم چه چیزی دارم و چه چیزی ندارم، چه تصمیمی گرفتیم و چه کسانی موافق و چه کسانی مخالف هستند.
اگر تصویب نشود شما این عمل میکنند؟
کسانی هستند که این عمل شفافیت را انجام میدهند، میخواهد تصویب شود یا نشود! چیزی گرفتیم، دستوری دادیم، شنیدیم، لابی برای کسی کردیم، توصیهای کردیم و هر اتفاقی بیفتد این را جزو حلقه مفقوده ای میدانیم که باید این حلقه مفقوده را تکمیل کنیم.
به نظر شما چه تعدادی مجدد شانس ورود به مجلس را دارند؟
من فکر میکنم که در این دوره نسبتاً بد نبود! نسبت به جناح مقابل وضعیت بد نبود. فکر میکنم این بار هم همان تعداد همکاری سایر جبههها را داریم چون فصل مشترک میشود. همان چیزی که امنا چیده تقریباً در ۳-۲ جبهه دیگر که سراغ دارم الان رایزنی میشود که به عنوان فصل مشترک باشد چون قرار نیست زیاد پراکنده کاری صورت گیرد. همان کسانی که بالاترین رأی را آوردند. الان ارزیابی مجدد روی عملکرد، سوابق، قابلیت و نقشی که میتوانند ایفا کنند، انجام میدهند. این رایزنی صورت میگیرد و فکر میکنم تعداد این افراد مشابه همین دوره قبل و قدری بیشتر شود.
چه تعدادی از لیست امنا در دوره دوم هستند؟
الان از این ۱۶ نفری که وارد شدند فکر میکنم تقریباً امنا با این تعدادی که فعلاً در استندبای هستند، ۱۳ نفر جور شده باشند. ۱۳ نفر با تعدادی که داخل شدند.
الان برای دور دوم حدود ۱۵-۱۴ نفر هستند؟
بله. من پیش بینی ۱۴-۱۳ نفر دارم که وارد مجلس شوند.
فصل مشترک از افرادی که داخل لیست امنا نبودند اضافه میشوند؟
چون جبهههایی میروند که از امنا و حتی شورای ائتلاف هستند. الان یک عدهای نسبت به روش پدرسالاری که صورت گرفت، معترض هستند. خود اینها تمایل دارند در این سمت باشند. لذا یک برآیندی از نیروهایی که از نظر دیدگاهی به هم نزدیک هستند و همانطور که بخشی از امنا مربوط به ائتلاف بودند و بیرون آمدند چند جبهه دیگر هم سراغ دارم که تا قبل از ریختن آرا به صندوق جزو ائتلاف بودند و الان جبهه خود را جدا کردند.
از شورای ائتلاف جدا شدند و میخواهند وارد امنا شوند؟
نه که بخواهند وارد امنا شوند بلکه با امنا یا صبح نو و دیگران رایزنی میکنند. مهم دیدگاه مشترک است. منافع خاصی را نه برای کاندیدا مطرح کردند و نه تعهد خاصی از کاندیداها گرفتند و نه انتظار خاصی را مطرح کردند یعنی نقطه مشترک آنها اشتراک دیدگاهی است. این اشتراک دیدگاهی، رویکردی و گفتمانی سبب شده انسجام بهتری داشته باشند. تقریباً وضع آنها خوب است یعنی من تمام جریانات سیاسی را که از این دوستان دعوت میکنم، می بی نم هیچ کسی مطالبهای جز خدمت ندارد و جز اینکه سعی کنند اصلح را انتخاب کنند. از خود افراد میپرسند که نظر شما درباره این افراد چیست.
خیلی قشنگ کار میشود فلذا من دورنما را بهتر از آن روشی که شانا و دیگران میخواستند دنبال کنند می بی نم. امید داریم هر چه خیر و صلاح است اتفاق افتد، حضرت آقا نیز پالسها و علائمی که دیدند موجب شد خوشحال باشند و بگویند این اتفاق شیرین بود برخلاف آنچه برخی انتظار داشتند و اگر این مجلس با این رویکرد به نظر من شکل گیرد و بشود از یکسری اتفاقاتی که شاید برخی را نگران میکند، عبور کنیم، تصور میکنم مردم از این مجلس راضی خواهند بود.
کد خبر 6086417 هادی رضایی